Cổ phiếu là một lựa chọn đầu tư phổ biến ngày nay. Ngoài tên gọi phổ biến, cổ phiếu còn được xem là một dạng của chứng khoán vốn. Mặc dù có nhiều nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán, nhưng vẫn có không ít người vẫn chưa thực sự hiểu rõ về thuật ngữ này. Vậy, chứng khoán vốn là gì? Liệu đầu tư vào chứng khoán vốn có phải là một quyết định đúng đắn? Cùng chúng tôi thời báo kinh tế tìm hiểu về chứng khoán vốn trong bài viết dưới đây!
Chứng khoán vốn là gì?
Chứng khoán vốn là một loại chứng khoán chứng nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần thu nhập và tài sản của doanh nghiệp. Để đơn giản hóa, việc nắm giữ chứng khoán vốn đồng nghĩa với việc bạn đang đầu tư vốn vào công ty. Điều này có nghĩa bạn có thể nhận được lợi nhuận tương ứng với số vốn bạn đã đầu tư, và đồng thời bạn cũng có quyền tham gia vào các quyết định liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty.
Hiện nay có những loại chứng khoán vốn nào?
Trong thực tế, loại chứng khoán vốn phổ biến nhất hiện nay là cổ phiếu. Bên cạnh đó chứng chỉ quỹ (trust certificate) cũng là một hình thức chứng khoán vốn.
Cổ phiếu
Cổ phiếu là loại chứng khoán vốn thể hiện quyền sở hữu của cá nhân hoặc tổ chức đối với một doanh nghiệp cụ thể. Thông qua cổ phiếu, người sở hữu có khả năng tham gia vào quản trị công ty và hưởng các quyền lợi và rủi ro liên quan.
Cổ phiếu thường
Cổ phiếu thường hay còn gọi là cổ phiếu phổ thông là dạng phổ biến nhất của chứng khoán vốn. Những người nắm giữ cổ phiếu thường được gọi là cổ đông phổ thông. Họ có một số quyền đối với công ty, bao gồm quyền tham gia bỏ phiếu và ứng cử vào hội đồng quản trị, đóng góp vào các quyết định kinh doanh và tài sản của công ty, chuyển nhượng cổ phiếu thông qua giao dịch hoặc thừa kế và nhận cổ tức tương ứng với cổ phiếu họ nắm giữ. Cổ phiếu thường thường chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số cổ phiếu của công ty.
Cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu trong công ty và mang theo một số quyền lợi ưu đãi so với cổ đông thường. Tuy nhiên, cổ đông ưu đãi có thể bị hạn chế một số quyền để đảm bảo tính bình đẳng với các cổ đông khác.
Có nhiều loại cổ phiếu ưu đãi như cổ phiếu ưu đãi cổ tức, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại.
Chứng chỉ quỹ
Chứng chỉ quỹ là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu đối với một phần vốn góp vào quỹ đầu tư của công ty quản lý quỹ. Nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ đồng nghĩa với việc họ tham gia góp vốn vào quỹ chung của công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán.
Chứng chỉ quỹ thường có mệnh giá cố định, và những quỹ được phát hành ra công chúng được gọi là quỹ đại chúng, trong khi những quỹ có ít hơn 30 thành viên hoặc không phát hành chứng chỉ quỹ ra công chúng được gọi là quỹ thành viên.
Chứng khoán nợ là gì?
Chứng khoán nợ là một loại chứng khoán xác nhận mối quan hệ giữa người cho vay và người vay, thường bao gồm công ty phát hành chứng khoán này. Chứng khoán nợ có nhiều dạng khác nhau, ví dụ như trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ…và nhiều loại khác.
Loại chứng khoán này có thể được mua hoặc bán giữa hai bên và chứa các điều khoản và điều kiện cụ thể như số tiền vay, lãi suất, thời hạn đáo hạn và gia hạn. Trong một số quốc gia với nền kinh tế phát triển, chứng khoán nợ thường được giao dịch rộng rãi trên thị trường chứng khoán.
Phân loại chứng khoán nợ hiện có
Trái phiếu
Trái phiếu là một loại chứng khoán có thể được phát hành bởi nhà nước, tổ chức hoặc các công ty và tổ chức tài chính khác. Chúng xác nhận quyền lợi của nhà đầu tư đối với khoản nợ của tổ chức phát hành trái phiếu.
Phát hành trái phiếu thường đồng nghĩa với việc tổ chức hoặc doanh nghiệp vay tiền và cam kết trả gốc và lãi theo một kế hoạch cố định. Những người sở hữu trái phiếu sẽ nhận được một khoản lợi nhuận cố định và không phụ thuộc vào hiệu suất sử dụng vốn. Tuy nhiên, họ không có quyền tham gia vào quản lý hoạt động của tổ chức phát hành.
Chứng khoán dạng nợ
Chứng khoán dạng nợ là một dạng nhỏ của chứng khoán nợ, thường được phát hành để huy động vốn cho các công ty lớn hoặc nhà nước. Chúng tương tự với trái phiếu về điều kiện đảm bảo và các vấn đề liên quan.
Sản phẩm tài chính của thị trường tiền tệ
Sản phẩm tài chính thị trường tiền tệ là giấy tờ giá trị ngắn hạn xác nhận quyền nhận khoản thu nhập cố định hàng tháng, thường được thanh toán bằng tiền mặt trong khoảng thời gian cố định. Chúng có tính thanh khoản cao và rủi ro thấp và phổ biến trong thị trường tài chính, bao gồm tín phiếu kho bạc, khoản vay liên ngân hàng, kỳ phiếu thương mại và kỳ phiếu ngân hàng.
Sản phẩm tài chính thị trường phái sinh
Sản phẩm tài chính trên thị trường phái sinh là các công cụ được tạo ra để bảo vệ, tạo lợi nhuận hoặc phân tán rủi ro dựa trên các tài sản tài chính sẵn có. Thị trường phái sinh thường có các sản phẩm cơ bản như hợp đồng tương lai, hợp đồng hoán đổi và quyền chọn.
Chứng khoán vốn khác gì với chứng khoán nợ?
Điểm giống nhau
Tất cả đều là các công cụ tài chính được phát hành với mục đích gọi vốn cho doanh nghiệp và có giá trị mệnh giá cố định.
Điểm khác nhau
Chứng khoán vốn (Equity Securities) và chứng khoán nợ (Debt Securities) là hai loại chứng khoán quan trọng trên thị trường tài chính, và chúng có những điểm khác nhau quan trọng:
Quyền sở hữu
- Chứng khoán vốn: Người nắm giữ chứng khoán vốn, thường là cổ đông, sở hữu một phần sở hữu trong công ty phát hành. Họ có quyền bỏ phiếu trong các quyết định quản trị của công ty và thường chia sẻ trong lợi nhuận và thua lỗ của công ty.
- Chứng khoán nợ: Người nắm giữ chứng khoán nợ, thường là người cho vay, là người đang nắm giữ khoản nợ mà công ty phát hành chứng khoán nợ cam kết trả lại. Họ không có quyền tham gia quản trị công ty và thường chỉ nhận lãi suất hoặc lợi nhuận cố định.
Tính thanh khoản
- Chứng khoán vốn: Thường có tính thanh khoản thấp hơn so với chứng khoán nợ do tính chất dài hạn và tính chất quyền sở hữu của chúng.
- Chứng khoán nợ: Thường có tính thanh khoản cao hơn do tính chất ngắn hạn và tính chất lãi suất cố định của chúng.
Tình trạng ảnh hưởng đối với quyền quản trị
- Chứng khoán vốn: Người nắm giữ chứng khoán vốn có quyền tham gia vào quản trị công ty thông qua việc bỏ phiếu tại các họp đại hội cổ đông.
- Chứng khoán nợ: Người nắm giữ chứng khoán nợ không tham gia vào quản trị công ty và không có quyền bỏ phiếu tương tự.
Có nên đầu tư chứng khoán vốn không?
Nếu bạn có đủ thời gian và kiến thức để nghiên cứu và phân tích doanh nghiệp, và bạn quan tâm đến việc tham gia vào quá trình quản lý và ra các quyết định quan trọng, thì đầu tư vào chứng khoán vốn có thể là sự lựa chọn phù hợp. Điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ có cơ hội kiếm được lợi nhuận lớn nếu doanh nghiệp phát triển thành công, và bạn cũng sẽ chịu trách nhiệm trong việc đó.
Trong trường hợp ngược lại, nếu bạn muốn đầu tư mà không cần theo dõi giá cổ phiếu một cách thường xuyên, và bạn mong muốn thu nhập ổn định, thì chứng khoán nợ có thể là sự lựa chọn phù hợp hơn. Ở đây, bạn chỉ cần quan tâm đến cơ cấu tài chính của công ty và không cần tham gia vào quản lý hoặc ra các quyết định quan trọng của công ty đó.
Trên đây, chúng tôi đã cung cấp thông tin để giải đáp chứng khoán vốn là gì? cùng với sự phân biệt giữa chúng. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại chứng khoán và có thêm kiến thức để tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán một cách hiệu quả. Hy vọng rằng thông tin này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư phù hợp với tình hình cá nhân và mục tiêu tài chính của bạn.
