Bạn tò mò không biết tết Thanh Minh 2025 vào ngày nào? Tết Thanh Minh có phải Tết Hàn Thực không? Hay trong tết Thanh Minh nên làm gì và không nên làm gì? Hãy cùng https://kinhtevn.com.vn/ tìm hiểu bài viết dưới đây để trả lời cho các câu hỏi trên.
Tết Thanh Minh là gì?
Theo nghĩa đen, chữ Thanh có nghĩa là thanh khiết, thanh lọc. Còn chữ Minh thì mang nghĩa là sáng sủa, tươi sáng. Do đó, tết Thanh Minh có thể hiểu là ngày trong lành quang đãng.
Tết Thanh Minh là một ngày lễ Tết thể hiện”Đạo lý uống nước nhớ nguồn”, lòng thành kính đối với tổ tiên của người dân Việt Nam. Mang đậm nét thiêng liêng phong tục truyền thống in sâu trong mỗi người dân Việt Nam vào ngày này những người con xa quê đều sắp xếp về tảo mộ tổ tiên mình.
Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết Thanh Minh
1. Nguồn gốc
Theo ông Nguyễn Hùng Vĩ – nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, Tết Thanh Minh còn được biết đến là tiết Thanh Minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí, bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày. Theo quan niệm phương Đông, ngày đầu tiên của Tiết Thanh Minh sẽ được lấy làm mốc diễn ra ngày lễ Thanh Minh.
Ngoài Tết thanh minh, vào những ngày đầu năm tháng 3 còn có Hội Đạp Thanh hay còn gọi là hội giẫm cỏ. Đây là lễ hội cũng có nguồn gốc từ Trung Quốc trong dịp này, nam nữ sắm sửa cho mình quần áo đẹp để cùng đi chơi xuân.
Hiện nay ở Việt Nam không còn lưu truyền lễ hội này nữa nhưng vẫn chúng ta vẫn có thể biết được lễ hội này qua đoạn thơ trong Truyện Kiều của Nguyễn Du:
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh,
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân,
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
2. Ý nghĩa
Tại Việt Nam, Tết Thanh Minh được xem như là một dịp đặc biệt để con cháu đời sau có thể hướng về cội nguồn, tổ tiên. Vào ngày này, mọi người trong gia đình quây quần, tụ họp cùng nhau dâng mâm cúng, quét dọn, sửa sang phần mộ gia đình (cả những nấm mồ vô chủ), thể hiện lòng thành kính, tôn trọng với ông bà tổ tiên đã khuất, cầu mong gia đạo bình an.
Trong những ngày này, những khu nghĩa trang thường vô cùng đông đúc. Đây cũng được xem như là một nét đẹp văn hóa của dân tộc ta, thể hiện qua câu nói “Uống nước nhớ nguồn”. Đây cũng là dịp mà còn cháu hiểu rõ rằng nên tôn trọng, yêu thương ông bà cha mẹ khi còn sống.
Ngoài ra, đây cũng được xem là dịp mọi người trong nhà tụ họp, gắn kết tình cảm gia đình, dạy cho con cháu đời sau những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Xem ngay: Cách Đặt Hũ Gạo, Muối, Nước Trên Bàn Thờ Thần Tài, Gia Tiên Phát Tài Phát Lộc
Tết thanh minh 2025 vào ngày nào?
Ngày lễ Tết Thanh minh không có ngày cố định, thời gian bắt đầu từ ngày 4 – 5/4 (sau khi kết thúc tiết Xuân phân) và kết thúc vào khoảng 20 – 21/4 dương lịch (khi bắt đầu tiết Cốc vũ). Tiết Thanh minh kéo dài khoảng 15 – 16 ngày.
Người xưa chọn ngày đầu của tiết Thanh minh để làm tết Thanh Minh. Tết Thanh minh của mỗi năm có sự xê dịch khác nhau. Năm 2025, tết Thanh minh rơi vào ngày 4/4 dương lịch, tức 7/3 âm lịch.
Tết Thanh Minh có phải Tết Hàn Thực không?
Hiện nay có rất nhiều người thắc mắc Tết Thanh Minh có phải Tết Hàn Thực không? Câu trả lời là không? Bởi vì theo TS.KTS Vũ Thế Khanh, mặc dù Tết Thanh Minh và Tết Hàn Thực có những năm bị trùng ngày với nhau, tuy nhiên, 2 ngày này thực chất có ý nghĩa và nguồn gốc hoàn toàn khác nhau.
- Tết Thanh Minh là 1 trong 24 tiết khí mỗi năm diễn ra từ khoảng ngày 4 – 5 tháng 4 đến ngày 20 – 21 tháng 4 dương lịch mỗi năm và kéo dài khoảng 15 – 16 ngày. Đây là dịp con cháu tri ân, bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên.
- Tết Hàn Thực xuất phát từ một điển tích cổ ở Trung Quốc nhằm tưởng nhớ sự hy sinh của Giới Tử Thôi dưới triều đại của vua Tấn Văn Công. Thường được tổ chức từ ngày 3/3 đến 5/3 Âm lịch hàng năm, với các hoạt động như làm bánh trôi, bánh chay để tưởng nhớ và tri ân.
Những việc nên làm và không nên làm trong ngày tết Thanh Minh là gì?
Vào ngày tết Thanh Minh, các bạn cần thực hiện các công việc sau:
- Chuẩn bị các lễ vật và thắp hương ở mộ của tổ tiên mình và tiến hành dọn dẹp các phần mộ cho sạch sẽ với mong cầu hạnh phúc và bình an.
- Dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ gia tiên thật sạch sẽ thể hiện sự tôn trọng cũng như cầu bình an hạnh phúc cho gia đình.
- Làm mâm cúng tại nhà và ngoài mộ để bày tỏ lòng hiếu thảo với các đấng bề trên.
Tuy nhiên, trong ngày tết Thanh Minh, bạn cần tránh phạm phải các vấn đề sau để không gặp vận xui, gây ảnh hưởng đến phúc khí:
- Khi đi tảo mộ, bạn nên giữ thái độ trang nghiêm, không đùa giỡn, giẫm đạp, đá đồ cúng của người khác và không được chỉ trỏ vào mộ phần của người khác. Điều này có thể sẽ bị vận xui đeo bám vì đây là hành vi không tôn trọng người đã khuất.
- Hạn chế chụp ảnh kỷ niệm khi đi tảo mộ để thể hiện sự tôn trọng với không gian thiêng liêng này.
- Trước khi tiến hành dọn dẹp hay sửa sang phần mộ của tổ tiên, bạn cần phải thắp nhang xin phép. Sau đó, cần dọn dẹp cỏ dại, quét bụi bẩn, sửa sang cẩn thận tránh côn trùng, động vật nhỏ bò vào.
- Khi dâng cúng trái cây và hoa, bạn cần chọn loại tươi và số lượng vật phẩm phải là số lẻ.
- Nếu phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt, bị bệnh phong hàn thấp khớp và đặc biệt mang thai thì không nên đi tảo mộ. Vì cơ thể họ yếu dễ bị nhiễm khí lạnh, độc hại và năng lượng xấu ở khu vực nghĩa trang.
Xem ngay: Lấy Được Nhau Mèo Có Ý Nghĩa Gì Trong Tâm Linh, Phong Thủy?
Lễ vật cúng tết Thanh Minh gồm những gì?
Tùy vào điều kiện của mỗi gia đình hoặc phong tục tập quán của mỗi địa phương mà sắm lễ cho phù hợp.
1. Mâm cúng tại nhà:
Đối với mâm cúng mặn, bạn có thể chuẩn bị một số món ăn như
- xôi
- gà luộc
- canh măng
- Giò
- Miến
- Món xào
- Trái cây
- Hoa tươi
- Trầu cau
- Vàng mã,…
Đối với gia đình Phật tử thì chuẩn bị mâm cúng chay. Nếu điều kiện không cho phép thì các gia đình có thể không nấu cỗ cúng Tết Thanh minh mà chỉ cần thắp hương, hoa tươi, trái cây, bánh kẹo…. để bày tỏ tấm lòng thành với tổ tiên, ông bà là được.
2. Mâm cúng ở ngoài mộ
Mâm cúng Thanh minh ở ngoài mộ cũng được chia thành lễ chay và lễ mặn. Mọi người cũng nên chuẩn bị các lễ vật cần thiết như hương, đèn, nước trong, trầu cau, chè, rượu và tiền vàng.
- Mâm cỗ chay gồm: Xôi chè, bánh trái, gạo, muối, chén mật ong, oản chuối, chai nước, bỏng, bơ.
- Mâm cỗ mặn gồm: rượu, thịt heo, chân giò, gà luộc hoặc khoanh giò. Nếu ngoài mộ có nhiều bát hương thì bát nào cũng phải thắp hương. Riêng lễ vật đặt trên bàn có thể chung.
Bài văn khấn cúng tết Thanh Minh
1. Văn khấn tết Thanh Minh tại nhà
“Nam mô A di Đà Phật! (Niệm thành kính 3 lần)
Con xin kính lạy chín phương Trời, mười phương Phật, Chư Phật mười phương.
Con xin kính lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ… (họ của gia đình).
Con xin kính lạy bà tổ cô, ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia.
Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Nay con là người giữ việc phụng thờ, tên của con là…, tuổi…, sinh tại xã…, huyện…, tỉnh… cùng toàn thể gia đình, ở trước bàn thờ gia tiên xin cúi đầu bái lễ.
Con xin kính mời thổ công, Táo quân đồng lai cách cảm.
Con xin kính dâng lễ bạc: trà nước, hương, trầu, rượu, vàng, hoa quả, cùng với phẩm vật lòng thành nhân dịp tết Thanh Minh, xin kính mời hương hồn nội, ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô, dì, chú, bác, anh chị em đến chứng giám và hưởng lễ.
Con thành tâm kính lạy, cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô, ông mãnh, ông bà,… có thể phù hộ độ trì, che chở cho đại gia đình chúng con được hưởng lỗ, bình an, thịnh vượng, suốt ba tháng hè, chín tháng đông đều có thể mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mau đến, điều dữ nhanh qua cho mọi công việc của gia đình đều được thuận buồm xuôi gió, tràn ngập may mắn.
Chúng con ở đây xin kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi lạy xin gia tiên chứng giám cho lòng thành này của toàn thể gia quyến.
Nam mô A di Đà Phật! (Thành tâm niệm 3 lần)”, rồi vái lạy là thành lễ.
2. Văn khấn tết Thanh Minh ở mộ tổ tiên
Con xin cúi lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con xin kính cẩn cúi lạy Hương linh………………(Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo…)
Hôm nay là ngày…tháng…năm…, nhân dịp tiết Thanh Minh.
Tín chủ chúng con/con là … (Họ tên gia chủ). Ngụ tại:… (Nơi ở của gia đình).
Chúng con và toàn thể con cháu gia đình các thế hệ tề tụ đông đủ, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dày, gây dựng nên cơ nghiệp của gia đình họ… (Họ của gia đình), chạnh lòng khi nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng.
Tín chủ con đây xin thành tâm sắm lễ, trầu cau, hương, trà, hoa, quả, kính cẩn thắp nén tâm hương, kính dâng lên trước mộ phần, xin thành tâm kính mời chân linh… lai lâm hiến hưởng.
Hôm nay, chúng con xin phép tổ tiên được sửa sang lại phần mộ, bồi xa, bồi thổ, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm phần vững chắc, kiên cố, sạch sẽ. Nhờ vào ơn Phật Thánh phù hộ độ trì, đội đức trời che, đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho gia đạo được chữ bình an, âm siêu dương thái.
Con cháu chúng con tại đây xin vì chân linh… Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc, kính cẩn cúng dâng Tín Bảo, hỗ trợ giúp đỡ cô nhi, quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phần phúc này hướng về Tiên Tổ.
Tại đây, chúng con cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng vật lễ, phù hộ, độ trì cho con cháu trong gia đình, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, mang đến điều lành, xua tan điều dữ. Phù hộ cho gia đạo được hưng long, quế hờ tươi tốt, con cháu được vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, xin cúi lại kính xin chứng giám.
Sau khi đọc xong bài viết của chúng tôi các bạn đã biết được tết Thanh Minh 2025 vào ngày nào đồng thời biết được những việc nên làm và không nên làm trong ngày tết Thanh Minh để tránh gặp những điều không xui xẻo rồi nhé
